O słuchaniu muzyki 2.0
Czy słuchania muzyki można / warto / trzeba się nauczyć?
Każdy człowiek, który ma zdrowy narząd słuchu słyszy dźwięki, także muzyczne, ale nie oznacza to, że każdy potrafi usłyszeć wszystko, co w utworze naprawdę jest słyszalne. Nie każdy jednak słyszy tak samo.
Słuchania muzyki to umiejętność i jeśli chcemy nią dysponować w pełni to tak jak w przypadku wszystkich innych ludzkich umiejętności, słuchania muzyki można i warto się nauczyć, aby w pełni docenić jej rzeczywistą wartość estetyczną i emocjonalną. Niektórym może to się wydawać dziwne słuchanie muzyki wymaga nie tylko skupienia na dźwięku i koncentracji uwagi, ale także ćwiczeń pamięci oraz pewnej wiedzy. Uczenie się słuchania muzyki może być wielką przygodą pełną niespodzianek, zadziwień i zachwyceń. Słuchanie muzyki jest złożoną czynnością psychiczną, a samo w sobie jest sztuką. Umiejętność słuchania muzyki doskonali się i pogłębia wraz z doświadczeniem oraz rozwojem wrażliwości i estetycznego smaku słuchacza.
Dziś można doświadczać nie tylko muzyki granej na żywo, ale dzięki rozwojowi technologii można obcować z dźwiękami muzyki o wysokiej jakości w całej ich złożoności i pięknie korzystając z nagrań odtwarzanych na urządzeniach elektroakustycznych we własnym domu. Muzyka jest od kilku dekad rejestrowana cyfrowo i takiej formie najczęściej odtwarzana. Choć w ostatnio gramofony i płyty analogowe, które były źródłem muzyki najwyższej jakości w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, zdobywają ponownie dużą popularność.
Od wprowadzenia zapisu stereofonicznego na płytach gramofonowych w latach sześćdziesiątych minionego stulecia, później (od 1982 roku) na płytach CD audio, a dziś najczęściej z serwisów streamingowych możemy słuchać muzyki skupiając i przekierowując uwagę na poszczególne instrumenty „rozłożone” przed słuchaczem pomiędzy głośnikami lewym i prawym.
Pierwsza polska płyta stereofoniczna z komentarzem Jerzego Waldorffa STXL001 ukazała się w roku 1962.
Niezależnie od tego czy korzystamy ze smartfonu i słuchawek dokanałowych czy z wyrafinowanych dźwiękowo systemów audio klasy hi-end słuchanie muzyki (a nie przysłuchiwanie się) wymaga całej uwagi i pełnego skupienia na dźwięku. Muzyka powinna zawładnąć słuchającym bez reszty. Utwór muzyczny, „jeżeli (jak pisze Stefan Szuman) mamy go w słuchaniu posiąść, uzurpuje sobie czas, w którym z nim obcujemy, prawo do naszego jestestwa i oddaje się nam tylko w tej mierze, w jakiej sami w zupełności jesteśmy mu oddani.”
Dobrze słuchać to znaczy słuchać ze skupioną uwagą. Świadomości słuchacza nie może zajmować nic poza muzycznym utworem. Najłatwiej jest osiągnąć taki stan skupienia, gdy słuchając muzyki mamy zamknięte oczy. Wzrok, nawet gdy nie jesteśmy tego świadomi, cały czas skanuje otoczenie a umysł przetwarza docierające do niego bodźce wzrokowe. To ewolucyjna pozostałość po nieuświadamianych zagrożeniach polegająca na ciągłym wypatrywaniu potencjalnych niebezpieczeństw, które mogły czyhać na człowieka w naturalnym środowisku przyrodniczym.
Odwołując się do popularnych dziś metafor komputerowych mnożna powiedzieć, że gdy mamy zamknięte oczy wszystkie zasoby naszego umysłowego procesora są dedykowane przetwarzaniu bodźców słuchowych czyli muzyki. To bardzo ważne aby móc percypować i przetwarzać wszystkie aspekty muzyki, nie tylko śledzić linię melodyczną utworu, ale dostrzegać rozłożenie instrumentów na scenie i ich wspaniałe barwy. Rozpoznawać te instrumenty i wyobrażać sobie grających na nich, przed nami, muzyków. Gdy słuchamy muzyki odtwarzanej stereofonicznie to słyszymy, że instrumenty są nie tylko w różnych miejscach od lewej do prawej strony, ale także, na w miarę dobrym sprzęcie audio, możemy wysłyszeć, że niektóre źródła dźwięku – instrumenty są bliżej, a inne dalej (od mikrofonu czyli także słuchacza), że niektóre są niżej np. siedzący gitarzysta, a niektóre wyżej np. stojący klarnecista. Możemy „wysłyszeć” jak rozmieszczone są poszczególne bębny i talerze w zestawie perkusyjnym. Słyszymy, że dźwięk wielkiego bębna dobiega z dołu, werbla wyżej, a talerzy zamocowanych na statywach znacznie wyżej.
Zadanie:
Napisz proszę jakiej muzyki i jak Ty słuchasz,
tel.: 505 377 726 e-mail: kontakt@terazrozumiem.pl
NOTA PRAWNA: Zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 1 b) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych (z 4 lutego 1994 r, z późn. zmianami) zastrzegam, że wszystkie materiały zamieszczone na terazrozumiem.pl są objęte prawami autorskimi, a ich dalsze rozpowszechnianie bez mojej zgody jest zabronione