ZALOGUJ SIĘ

WYLOGUJ

Teoria qualiów w edukacji

Qualia w konstruowaniu wiedzy

„Najważniejsze, co należy wiedzieć o umyśle ludzkim, to, że jest on urządzeniem służącym do uczenia się” /Roger Schank – Informacje to niespodzianki [w:] Trzecia kultura/

„Nagi umysł ludzki – bez papieru i ołówka, bez mówienia, wymiany poglądów, robienia szkiców – jest czymś czego nikt nie widział” /Daniel C. Dennett – Natura umysłów/

Eksperyment myślowy:

Mary od urodzenia przebywa w izolacji, ona i wszystko wokół ma odcienie szarości, świat zewnętrzy obserwuje na czarno-białych monitorach - zna tylko świat czarno-biały; choć o procesach percepcji, budowie oka, optyce i fizyce barw wie wszystko.
... i pewnego dnia wychodzi na zewnątrz – po raz pierwszy dostrzega kolory
Czy Mary uzyskuje nową wiedzę ???

QUALIA

„Łacińskie słówko qualis oznacza własność w oderwaniu od rzeczy, posiadających daną własność”

Qualia towarzyszą: doznaniom, emocjom, percepcji a nawet myślom i pragnieniom.
Bezpośrednia aktywność stwarza możliwość poznawania qualiów np. miękkości kredki

Qualia są dostępne tylko poprzez osobiste poznanie bezpośrednie
Emocje przeżywamy poprzez qualia

Rene Magritte namalował obraz olejny przedstawiający fajkę – „Zdradliwość obrazów” (1929)

Poniżej fajki namalował napis: „Ceci n’est pas une pipe” (To nie jest fajka).

Olejny obraz nie jest fajką, ale tylko zobrazowaniem fajki.

Tak komentował swoje dzieło sam Magritte:

„Ta słynna fajka. Ile ludzie robili mi wyrzutów z jej powodu. Ale czy możesz nabić tę fajkę? A co gdybym napisał na moim obrazie: To jest fajka. Wtedy bym kłamał!”

Qualia

W procesie uczenia się podmiot może budować wiedzę „doświadczając świata” w sposób bezpośredni (qualia „rzeczywiste”) lub „odbierając świat” poprzez medialne reprezentacje występujących w nim obiektów i zachodzących zjawisk (qualia „medialne”).

Kategoryzacja QUALIÓW

Prawa qualiów

- Ramachandran i Hirstei

1. Prawo qualiów

Qualia są nieodwoływalne i niekwestionowalne na wejściu, co oznacza, że nie można powiedzieć „może to jest czerwone, ale gdybym chciał, widziałbym to jako zielone”. W umyśle powstaje jednoznaczna, bezpośrednia i niemodyfikowalna neuronalna reprezentacja czerwieni, która jest automatycznie przekazywana do „wyższych ośrodków mózgu”. Nie da się czegoś „odzobaczyć” – to NIEODWOŁYWALNOŚĆQUALIÓW na wejściu

2. Prawo qualiów

Qualia mogą być źródłem działań świadomych. Gdy mentalna reprezentacja zostaje wygenerowana, można ją wykorzystywać w różny i dowolny sposób. Określamy to jako otwartość na wyjściu. Np. mając percept (mentalną reprezentację) jabłka, można wyobrażać sobie wykorzystanie go do „skuszenia Adama” lub do upieczenia szarlotki. Choć na wejściu reprezentacja pojawia się automatycznie (w momencie spostrzeżenia) i jest niemodyfikowalna (nie mogę zobaczyć czegoś innego niż widzę), to na wyjściu może być wykorzystywana na nieskończoną liczbę sposobów. Mogę wykorzystać (wytworzony na podstawie qualiów) percept w dowolnych wyobrażeniach lub do podejmowania dowolnych działań – widząc, że mam jabłka, mogę pomyśleć o upieczeniu szarlotki. Nie odnosi się to do, pozostających poza świadomością, bezwarunkowych odruchów rdzeniowych.

3. Prawo qualiów

Qualia są podtrzymywane (przechowywane) w pamięci krótkotrwałej, w automatycznie powstałej reprezentacji (konstytuują świadomość obiektu – percept), tak długo, aż nie zostanie podjęta swobodna decyzja o jej dalszym wykorzystaniu. W innym przypadku mamy do czynienia z odruchem rdzeniowym (por. pkt drugi).

Dotyczy to nie tylko qualiów odnoszących się do percypowanych obiektów zewnętrznych, ale także tych wewnętrznych oraz wtórnych, związanych z odpamiętywaniem – odwołaniami się do zasobów pamięci długotrwałej, wymagających skopiowania potrzebnych danych do pamięci krótkotrwałej. „Wielu psychologów poznawczych wskazuje, że w takim modelu pamięć krótkotrwała funkcjonuje tak, jak świadomość”.

4. Prawo qualiów

Qualia są bezpośrednio powiązane z uwagą (procesami uwagowymi). Koncentracja uwagi jest niezbędna, aby wychodząc z perceptu dostrzeżonego obiektu (pkt. pierwszy), można było podjąć odpowiednią decyzję – prawo drugie.

Qualia w procesach poznawczych - uczeniu się

zinternalizowane qualia są istotnym komponentem schematów poznawczych;
są związane z odczuwaniem i przeżywaniem emocji towarzyszących poznawaniu świata rzeczywistego i medialnego;
związane są z okolicznościami i środowiskiem aktywności poznawczej;
odpowiadają emocjom związanym ze współdziałaniem / współpracą towarzyszącym procesom poznawczym.

Hipotezy TEORII QUALIÓW w edukacji

Qualia to wyższego rzędu rozróżnienia, które konstytuują świadomość. Różnice pomiędzy qualiami odnoszą się do różnic w połączeniach i aktywności różnych części układu nerwowego.
Qualia są zawsze doświadczane jako części jednolitych i zintegrowanych aktów świadomości [...] są zawsze włączone w kompleks qualia, nie jest możliwe doświadczenie pojedynczego quale.
Qualia (zewnętrzne) związane są ze wszystkimi doznaniami świata zewnętrznego poprzez obiekty i zjawiska odnoszące się do świata przyrody, kultury oraz relacji interpersonalnych.
Qualia (wewnętrzne) związane są z doświadczaniem i przeżywaniem wewnętrznych stanów psychicznych związanych m.in. z emocjami.
Qualia dostępne poprzez bezpośrednie doświadczenie konstytuują świadomość obiektów i zjawisk, która uzupełnia wiedzę „objaśniającą”. Łącznie tworzą one wiedzę komplementarną.
Jeśli qualia związane z obiektem lub zjawiskami były wcześniej doświadczone i stały się elementem naszej świadomości (naszych schematów poznawczych) to można się do nich odwoływać np. w trakcie percepcji komunikatu medialnego. Jeśli jednak nie było nam dostępne ich bezpośrednie doświadczenie to nie jesteśmy w stanie wywołać mentalnych odczuć im towarzyszących.
Qualia związane z obiektami i zjawiskami będącymi przedmiotem poznania stanowią uzasadnienie dla poznawania i (konstruktywistycznego) uczenia się poprzez bezpośrednie doświadczanie i działanie.
Odbieranie qualiów przez osobniki danego gatunku jest podobne ze względu na ewolucyjnie ukształtowaną anatomię narządów zmysłów i centralnego układu nerwowego.
Różnice indywidualne w dostrzeganiu i interpretowaniu qualiów wynikają z osobniczych funkcjonalnych różnic pracy narządów zmysłów i mózgu związanych m.in. z profilami stylów poznawczych i inteligencji oraz różnic poziomu wiedzy językowej i wiedzy o świecie.
Dla interioryzacji (włączania qualiów w schematy poznawcze) i późniejszego odpamiętywania qualiów istotne znaczenie ma tworzenie ich umysłowych reprezentacji np. poprzez język.
Poznanie i uczenie się odbywające się wyłącznie poprzez komunikaty medialne odwołujące się do desygnatów nieznanych uczącemu się powoduje kształtowanie wiedzy upozorowanej.
Wiedza upozorowana może służyć zrozumieniu zjawisk, ale zawsze pozostanie niepełna i znacznie bardziej podatna na zapominanie.
Weryfikowanie wiedzy upozorowanej możliwe jest jedynie przez późniejsze doświadczanie obiektów i zjawisk poprzez powiązane z nimi qualia.
Qualia stanowią również uzasadnienie dążenia do empirycznego weryfikowania teorii naukowych.
Media uruchamiają przeżywanie znanych podmiotowi qualiów związanych z prezentowanymi w komunikacie obiektami i zjawiskami. Różne media w rożnym stopniu ułatwiają odpamiętywanie doświadczonych wcześniej qualiów stanowiących elementy schematów poznawczych.
Media gorące oddziałując silniej na sferę emocjonalną ułatwiają odpamiętywanie qualiów.
Jakość techniczna (rozdzielczość) i bogactwo formy komunikatu decyduje o sile przeżywania qualiów (odpamiętanych pierwotnych lub wtórnych związanych tylko z komunikatem). Pełnią qualiów dysponuje tylko oryginał. Im prostsza forma komunikatu tym bardziej uboga w qualia, które z natury rzeczy związane są z formą jako korelatem treści.
Dostrzeganie qualiów jest stymulowane poprzez procesy tworzenia komunikatów medialnych w związku z procesami poznawczymi. Samodzielnie tworzone komunikaty mają największą siłę wspomagania interioryzacji qualiów oraz budowania i odpamiętywania wiedzy komplementarnej.
Osobiste tworzenie multimedialnych „zewnętrznych reprezentacji struktur wiedzy” stanowiących ustrukturyzowane hipertekstowe medialne notatki z bezpośredniego uczenia się poprzez doświadczanie, stymuluje odbieranie qualiów i interioryzację wiedzy komplementarnej oraz w największym stopniu ułatwia odpamiętywanie śladów pamięciowych związanych z qualiami poprzez uruchamianie sfery emocjonalnej i łańcuchów skojarzeń.
Qualia konstytuujące przeżycia emocjonalne związane z odbieraniem zewnętrznych i wewnętrznych bodźców mają kluczowe znaczenie dla procesów wychowania i uczenia się.
Qualia związane z przeżywaniem pozytywnych lub negatywnych emocji towarzyszących procesom uczenia się i relacjom interpersonalnym związanym z procesem uczenia się stanowią czynnik wzmagający lub zmniejszający zainteresowanie zdobywaniem wiedzy.

Artykuł przeczytany? - podziel się uwagami lub zadaj pytanie dot. artykułu, napisz mail: kontakt@terazrozumiem.pl

English version

Theory of qualia in education

Qualia in constructing knowledge

Illustrated presentation

„The most important thing to know about the human mind is that it is a learning device.”

/Roger Schank/

„The naked human mind – without paper and pencil, without speaking, exchanging opinions, making sketches – is something no one has ever seen.”

/Daniel C. Dennett/

Thought experiment:

Mary knows the world only in black and white
... one day she sees colors
Does Mary gain new knowledge???

QUALIA

The Latin word „qualis” means a feature in isolation from things that have that feature.”

Qualia „accompany”: sensations, emotions, perceptions and even thoughts and desires.
Direct activity creates the opportunity to learn about qualia, e.g. the softness of a crayon.
Qualia are only accessible through personal experience.
We also experience emotions through qualia

Stephen Hawking in Zero Gravity

He knew everything about weightlessness, but once he had the opportunity to experience (through qualia) what it was like to be weightless.

Rene Magritte - this is not a pipe

Rene Magritte (1929) painted his famous picture – „ The treachery of images”
Below the pipe he painted an inscription : „Ceci n’est pas une pipe” - This is not a pipe.

The oil painting is not a pipe, but only a depiction of a pipe.

As Magritte himself commented: "That famous pipe. How many people have reproached me for it. But can you fill that pipe? What if I wrote on my picture: This is a pipe. Then I would be lying!„

Torczyner, Harry. Magritte: Ideas and Images. p. 71

Qualia

In the process of learning, the subject can build knowledge by "experiencing the world" directly ("direct" qualia)

by "receiving the world" through media representations of objects and phenomena occurring in it ("medial" qualia).

Categorization of qualia

The Laws of Qualia

- Ramachandran & Hirstein

The First Law of Qualia

Qualia are irrevocable and unquestionable at the input, meaning that you can't say "maybe this is red, but if I wanted to, I could see it as green." There is an unambiguous, direct, and unmodifiable neural representation of red in the mind that is automatically transmitted to "higher brain centers."

You can't "un-see" something

IRREVOCABILITY OF QUALIA - Once you have seen a dog, you cannot UN-SEE it

The Second Law of Qualia

Qualia can be the source of conscious actions. Once a mental representation is generated, it can be used in various and arbitrary ways. We call this openness at the output. For example, if you have a percept (mental representation) of an apple, you can imagine using it to “tempt Adam” or to bake an apple pie. Although at the input the representation appears automatically (at the moment of perception) and is unmodifiable (I cannot see something other than what I see), at the output it can be used in infinite ways. I can use the percept (generated and based on qualia) in any imagination or to take any actions – seeing that I have apples, I can think about baking an apple pie.

This does not apply to unconditioned core reflexes that are outside of consciousness.

The Third Law of Qualia

Qualia are maintained (stored) in short-term memory, in an automatically created representation (they constitute the consciousness of the object – percept), until a free decision is made about its further use. In another case, we are dealing with a spinal reflex (see second law).

This applies not only to qualia referring to perceived external objects but also to internal and secondary ones related to recollection - references to long-term memory resources that require copying the necessary data to short-term memory.

“Many cognitive psychologists indicate that in such a model, short-term memory functions the same way as consciousness”.

The Fourth Law of Qualia

Qualia are directly related to attention (attentional processes).

The focus of attention is necessary so that starting from the percept of the perceived object (first law), one can make an appropriate decision – law two.

Qualia in cognitive processes

Qualia are an important component of cognitive schemas
Qualia are related to experiencing emotions accompanying cognitive activity
Qualia are related to the circumstances and environment of cognitive activity
Qualia are related to cooperation/collaboration in cognitive activity

Hypotheses of the THEORY of QUALIA in learning

Qualia are higher-order distinctions that constitute consciousness. The differences between qualia refer to differences in the connections and activity of different parts of the nervous system.
Qualia are always experienced as parts of unified and integrated acts of consciousness [...] they are always included in a complex of qualia, it is not possible to experience a single quale.
Qualia (external) are related to all experiences of the external world through objects and phenomena related to the world of nature, culture and interpersonal relations.
Qualia (internal) are related to experiencing somatic sensations and internal mental states related to, among others, emotions.
Qualia available through direct experience constitute the awareness of objects and phenomena, which complements the "explanatory" knowledge. Together they create complementary knowledge.
If qualia associated with an object or phenomena were previously experienced and became an element of our conscious knowledge (our cognitive schemes), then we can refer to them, for example, during the perception of a media message. However, if we did not have access to their direct experience, then we are unable to evoke the mental feelings that accompany them.
Qualia associated with objects and phenomena that are the subject of cognition constitute a justification for cognition and constructivist learning through direct experience and action.
The perception of qualia by individuals of a given species (e.g. humans) is similar due to the evolutionarily shaped anatomy of the sense organs and the central nervous system.
Individual differences in the perception and interpretation of qualia result from individual functional differences in the work of the sense organs and the brain, related to, among others, profiles of cognitive styles and intelligence, as well as differences in the level of linguistic knowledge and knowledge about the world.
For internalization (incorporating qualia into cognitive schemes) and later recollection of qualia, the creation of their mental representations, e.g. through language, is of crucial importance.
Cognition and learning that takes place exclusively through media messages referring to referents unknown to the learner results in the formation of pretend (incomplete) knowledge.
Pretended knowledge can serve to understand phenomena, but it will always remain incomplete and much more susceptible to forgetting.
Verification of pretended knowledge is possible only through later experiencing objects and phenomena through qualia associated with them.
Qualia also constitutes a justification for striving for empirical verification of scientific theories.
Media can trigger the experience (recalling) of qualia known to the subject, related to objects and phenomena presented in the media message.
Different media facilitate the recollection of previously experienced qualia constituting elements of cognitive schemes to a varying degree.
Hot media (e.g. movies), by having a stronger effect on the emotional sphere, facilitate better recollection of qualia.
The technical quality (e.g. resolution) and richness of the form of a media message determine the strength of experiencing and receiving media qualia.
Only the original (object or phenomenon) presented in the media representation has the fullness of qualia.
The simpler the form of the message, the poorer it is in qualia, which are related to the form as a correlate of content.
The "reception" of qualia (object or phenomenon) is stimulated by the process of creating a media message by the learner in connection with cognitive processes.
Independently created messages have the greatest power to support the internalization of qualia and the construction and recollection of complementary knowledge.
Personal creation of multimedia "external representations of knowledge structures" constituting structured hypertext media notes during direct learning through experience stimulates the reception of qualia and the internalization of complementary knowledge and to the greatest extent facilitates the recollection - the activation of memory traces associated with qualia by activating the emotional sphere and chains of associations.
Qualia constituting emotional experiences related to the reception of external and internal stimuli are of key importance for the processes of education and learning.
Qualia related to the experience of positive or negative emotions accompanying the learning process and interpersonal relations related to the learning process constitute a factor increasing or decreasing interest and motivation in acquiring knowledge.

Have you read it? - Share your comments or ask a question about the article, write me an email: kontakt@terazrozumiem.pl

O MNIE

KONTAKT

tel.: 505 377 726 e-mail: kontakt@terazrozumiem.pl

NOTA PRAWNA: Zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 1 b) Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych (z 4 lutego 1994 r, z późn. zmianami) zastrzegam, że wszystkie materiały zamieszczone na terazrozumiem.pl są objęte prawami autorskimi, a ich dalsze rozpowszechnianie bez mojej zgody jest zabronione